Verpleegkundigen
Elke dag komen er cijfers binnen over het aantal
ziekenhuisopnames, overlijdens en het aantal personen die het ziekenhuis
mochten verlaten. In de media horen we virologen en dokters aan het woord. Maar
niet te vergeten zijn de verpleegkundigen die dag en nacht in contact komen met
de patiënten. Niet enkel in ziekenhuizen is dit het geval, maar ook in
rusthuizen en in de thuiszorg. Zij staan allemaal samen in de frontlinie om het
coronavirus te bestrijden. Maar het beroep verpleegkundige was doorheen de
geschiedenis geen evidentie. In wat volgt bekijk ik samen met u de evolutie van
het ontstaan van verpleegkundigen.
Voor Christus
Egypte
In de tijd voor Christus merkten we in Egypte een toenemend
gebruik van geneesmiddelen. Ook werden de eerste verpleegtechnische handelingen
uitgevoerd zoals het geven van darmspoelingen door middel van een runderhoorn
waarvan de punt was afgezaagd. In die tijd nam de aandacht voor persoonlijke
hygiëne sterk toe.
India
Reeds voor Christus ontstonden in India de eerste gasthuizen
in dorpen waar zieke reizigers en dieren werden opgenomen en behandeld. De
voornaamste taken van de verplegers waren wassen, masseren, helpen bij het wandelen
en pijn bestrijden.
Griekenland en Rome
In Griekenland en Rome was het zo dat enkel mannen in de
tempelziekenhuizen werkten. De vrouwen verpleegden thuis de familieleden. Een
belangrijk persoon toen was Hippocrates. Hij schreef in zijn boeken uitgebreide
instructies voor de verzorging van zieken. Hij werd dan ook de Vader der
Geneeskunde genoemd.
Vroegchristelijke periode
Tijdens de vroegchristelijke periode kregen vrouwen steeds
meer functies in het openbare leven. De eerste vrouwen die andere personen dan
de familieleden verpleegden, waren de wijkverpleegkundigen. Zij gingen thuis de
zieken bezoeken om voor hen te zorgen, samen met hen te bidden en Bijbelles te
geven. Zorgen voor zieken werd namelijk gezien als één van de zeven werken van barmhartigheid.
In 325 ontstond het Eerste Concilie van Nicea. Hierin stond dat iedere stad een
plek moest hebben waar armen en zieken terecht konden.
Middeleeuwen
In de vroege middeleeuwen waren het vooral
kloosters die dienden als centra voor gezondheidszorg. Het is daarom dat mensen
in de volksmond nu nog vaak verpleegkundigen aanspreken als broeders en
zusters. In de late middeleeuwen ontstonden de eerste verpleegposten voor de
niet-geestelijken en de eerst grote ziekenhuizen in Europa kwamen tot stand. In
1162 kreeg het Concilie van Tours vorm, daarin stond: “de kerk is afkerig van
bloed”, met als gevolg dat geestelijken dus geen medische handelingen meer
mochten uitvoeren. Het kloostergasthuis werd een gasthuis in de stad. Doorheen de
middeleeuwen hebben Lepra en de Pest een belangrijke rol gespeeld bij de
verdere ontwikkeling van de gezondheidszorg.
 |
(ziekenzorg in een middeleeuwse stad)
|
Renaissance
Tijdens de Renaissance deed de boekdrukkunst zijn opmars.
Dit had ook belangrijke gevolgen voor de geneeskunde. Vanaf dan kon men de medische
wetenschap verspreiden met boeken in de plaats van mondeling of met handgeschreven boeken. Ook
het humanisme speelde in die tijd een belangrijke rol. Men had steeds meer
aandacht voor het individu en dus ook voor zijn/haar medische toestand. Tijdens
deze periode was er een grote zorgvraag ten gevolge van de vele oorlogen in
Europa.
Donkere tijd
Rond 1700 breekt er een donkere periode aan voor de
geneeskunde. De rijke mensen merkten hier weinig van, ze kregen namelijk
thuisverpleging. Het waren vooral de zieke, arme mensen die toen in gasthuizen
terecht kwamen en daar slecht verzorgd werden. Dit omdat de maatschappij geen
geld opzij zette voor verzorging, maar ook door het algemeen gebrek aan hygiëne
en een beperkte medische kennis van de verzorgers.
Medische ontdekkingen
In de 19de eeuw werden heel wat belangrijke
ontdekkingen gedaan in de medische wetenschappen die een grote invloed hadden
op het verpleegkundig handelen. Vanaf dan werd de lichaamstemperatuur gemeten,
eerst gevoelsmatig met de hand en later met een thermometer. Het was Florence
Nightingale (1820-1910) die in 1875 zorgde voor de erkenning van verpleging als
volwaardig beroep voor beschaafde vrouwen. Als gevolg daarvan ontstonden in die
tijd de eerste opleidingen. Na 1900 kwam er een grote vraag aan
verpleegkundigen door de opkomst van de ziekenhuizen. Eigenlijk is het pas
sinds 1966 dat men spreekt van verpleegkundigen in de plaats van verpleegsters.
Ook in die tijd nam het aantal mannelijke verpleegkundigen sterk toe. In de
latere jaren ontstonden diverse verenigingen om de belangen van verpleegkundigen
te verbeteren.
 |
| (Florence Nightingale) |
We kunnen dus besluiten dat de goede gezondheidszorg die we
vandaag hebben het gevolg is van een lange evolutie. De medische zorg was zeker
niet altijd wat het had moeten zijn maar anno 2020 weten de verpleegkundigen
maar al te goed waarmee ze bezig zijn. Om er voor te zorgen dat zij hun werk
goed kunnen uitvoeren, is het voornaamste wat wij moeten doen: thuisblijven. Zo
komen de ziekenhuizen niet overvol te liggen en hebben de verpleegkundigen de
tijd en materialen om iedereen zo goed mogelijk te helpen. Dus ja, in uw kot
blijven is echt wel belangrijk.
Stay safe!
Louise
25/04/2020, Kruisem
Bronnen
Van Schagen
, N. (z.d.). De geschiedenis :: Verpleegkunde wat houdt dat in? Geraadpleegd
op 23 april 2020, van Verpleegkunde
Wikipedia-bijdragers.
(2019, 16 december). Geschiedenis van de verpleegkunde.
Geraadpleegd op 23 april 2020, van Wikipedia
Mens en Gezondheid
. (2016, 23 maart). Geschiedenis van de verpleegkunde. Geraadpleegd
op 23 april 2020, van Mens en Gezondheid
Reacties
Een reactie posten